aan het woord:
Naam: Minka Jongkind
Deep Democracy Trainer Human Dimensions & eigenaar met Minka
Als team Human Dimensions hopen wij mensen van alles te kunnen leren op het gebied van Deep Democracy, antropologisch veranderen, diversiteit en inclusie, macht, besluitvorming, leiderschap… en om dat goed te kunnen doen, zorgen wij dat wij zelf ook voortdurend blijven leren. In intervisies met elkaar, maar ook door opleidingen te volgen en die weer in ons eigen werk mee te nemen. In deze blog vertelt Minka over de training die ze volgde en haar oogst.
‘Ondanks dat we een ruimte scheppen om het ‘erover’ te hebben wordt de onderstroom niet benoemd.’
Naast Deep Democracy ben ik ook systemisch opgeleid bij Phoenix en het Bert Hellinger Instituut. Een prachtige aanvulling waarin ik steeds weer bijleer. En ik was nieuwsgierig naar Jan Jacob Stam, toch een beetje de vader van organisatie-opstellingen in Nederland. Afgelopen maand was het zover. Ik volgde de training ‘De kunst van tweede orde interventies’ van Jan Jacob Stam.
Werken met de onderstroom
Naast nieuwsgierigheid was ook een concrete teamcoach vraag aanleiding voor mij om deze opleiding te volgen. Ik begeleid veelvuldig conflicten in teams en soms gebeurt er iets bijzonders. Er speelt iets in de onderstroom en het team geeft aan dat ze het daar met elkaar over willen hebben. Ondanks dat we een ruimte scheppen om het ‘erover’ te hebben wordt de onderstroom niet benoemd. Er lijkt een andere interventie nodig dan de rechtstreekse vraag ‘wat speelt er’. Een interventie die meer onderzoekend is op ‘wat is de goede reden dat het onder water blijft’.
Een tweede orde interventie! Wat zijn tweede orde interventies
Wat tweede orde interventies dan precies zijn en hoe je dat doet daarvoor ging ik in opleiding bij Jan Jacob Stam met de training ‘de Kunst van Tweede Orde Interventies’. Jan Jacob heeft een heldere manier om uit te leggen wat tweede orde interventies zijn. Dit laat ik je graag zien in onderstaand filmpje.
Wat is de goede reden dat dit symptoom er is?
Een tweede orde interventie is kort gezegd een interventie waarbij je op zoek gaat naar de oorzaak van het symptoom in plaats van aan de slag met het oplossen ervan. Wat is de goede reden dat dit symptoom er is? Vergelijkbaar met de sabotagelijn. Het sabotagegedrag bestrijden zou een 1e orde interventie probleemoplossing zijn. Wat we doen met DD is op onderzoek uit. Welke niet gehoorde wijsheid is er verborgen onder dit gedrag. Vanuit de wetenschap dat dat wat niet zichtbaar is ‘rules’. Het resultaat van 2e orde interventies is inzichten. Om van daaruit de vraag te stellen ‘wat doen we nu?’
Leren door te experimenteren
Op talloze manieren zijn we aan de slag gegaan met andere ingangen om vragen te stellen. Met team-en organisatie-opstellingen neerzetten, patronen zichtbaar maken en experimenteren met wat er gebeurt als we iets toevoegen of veranderen in het systeem. Vanuit een nieuwsgierige open en onderzoekende houding.
Mijn oogst
Ik heb geleerd hoe ik tweede orde vragen kan stellen. Bijvoorbeeld in plaats van de vraag ‘wat heb je nodig om dit te veranderen?’ de vraag ‘wat is de goede reden dat dit conflict er is’ óf ‘wat willen we niet onder ogen zien en laat zich door middel van dit symptoom zien? ’Vertaald naar de vraag waarmee ik de training in stapte betekent dat ik andere vragen ga stellen. Zoals ‘wat is er spannend aan het benoemen’ en ‘wat is de goede reden van dit conflict’
Ik heb geleerd over de innerlijke houding die van me vraagt om me meer te verbinden met het onbewuste van het systeem en met wat de goede reden is om bijvoorbeeld niet te zeggen wat er te zeggen valt. Ik heb geleerd om soms te stoppen met praten en zaken visueel te maken in de ruimte. Ik kan bijvoorbeeld een papier neerleggen voor dat wat er speelt in de onderstroom en mensen vragen om positie in te nemen ten opzichte daarvan. Vervolgens nemen we met elkaar de patronen waar, door te ervaren én te kijken naar afstand, kijk richting, houding. Er ontstaat inzicht en van daaruit de vraag ‘wat doen we nu?’ Welke aanvliegroute kiezen we?
