GEGREPEN DOOR ANTROPOLOGIE
Dianne Schaafsma is net teruggekeerd van de training Expeditie Antropologisch Veranderen. Wij waren nieuwsgierig naar haar ervaringen en belden haar op voor een interview.
UIT WELKE KANO KOM JE?
“Ik werk bij Ampelmann Operations een technische organisatie waar ik me mag bezighouden met ‘People & Organisation’(HR). Ik heb het hier onwijs naar mijn zin en vind het vooral leuk om me bezig te houden met verandering en verbetering, waarbij ik altijd zoek ga naar de verbinding.”
HOE IS DE EXPEDITIE ANTROPOLOGISCH VERANDEREN OP JE PAD GEKOMEN?
“Na jaren werkervaring zie je welke verandertrajecten succesvol zijn of niet. Dan vraag ik mijzelf af; hoe komt dat dan? Eigenlijk komt dat vaak neer op één ding: of de mensen het accepteren of niet. Of ze in het verhaal geloven. Ik was al een tijdje op zoek naar een training die mij meer kon leren over het in beweging krijgen van groepen mensen. Dus niet zo zeer op individueel, coachend niveau, maar groepen mensen. Na de presentatie van Walter Faaij tijdens ons Summerschool event, wist ik dat ik hier meer van wilde weten.”
WAT WIST JE AL VAN ANTROPOLOGIE? WAT WAS JE IDEE ERBIJ??
“Ik wist er niet zoveel van, ik kreeg er eerlijk gezegd een geitenwollen sokken vibe bij. Er hangt een soort vaagheid omheen. Ik was wel echt benieuwd van tevoren, wordt het ontastbaar en zweverig? Gaan we het hebben over stammen ver weg?”
EN HEEFT HET JE VERWACHTINGEN WAARGEMAAKT? HOE WAS DIE OPBOUW UITEINDELIJK? ?
“Deze training en de antropologische kijk heeft mij in alle opzichten positief verrijkt. Ik vond bovendien de opbouw van de Expeditie heel fijn.
Grofweg was de training in 4 stukken te hakken. De training begon met zelfstudie door het volgen van online masterclass ‘Antropologisch kijken’ gegeven door Jitske Kramer, gevolgd door een tweedaagse training op locatie waarbij we de verdieping kregen op cultuur en het doen van cultuuronderzoek. Het meest confronterend vond ik het onderdeel ‘neutraliteit behouden’. Hoe kan je waarnemen zonder oordeel? Ik dacht dit redelijk onder de knie te hebben, maar ik kreeg wel een spiegel voor dat er ‘a whole different level’ te behalen valt. Mooi om de tools aangereikt te krijgen om bewust te zijn van wat een oordeel is en hoe het je gedrag en denken beïnvloedt. Ook vond ik de simulatie dat je zelf op veldwerk gaat echt een eye-opener!
Vervolgens brak het onderdeel aan om zelf onderzoek te gaan doen en het geleerde toe te passen en een ‘cultuurfoto’ te maken. Het liefst deed ik dit bij een totaal andere organisatie dus heb ik gekozen voor De Vrije School in Den Haag. Mooi om ook de paralellen te kunnen zien met het bedrijfsleven maar ook te kijken naar de verschillen. En fijn dat we in intervisie en supervisie meetings en een online masterclass, het onderzoek hebben kunnen evalueren.
Het laatste stuk ging over cultuurverandering ontwerpen. Hier hebben verschillende methodieken voor een veranderplan de revue gepasseerd en heb ik goeie inzichten en tools gekregen om toe te kunnen passen. Wat wordt je verander verhaal? Hoe ga je het brengen? Dat was heel waardevol.”
WAT HEEFT IMPACT GEMAAKT??
“Waar ik meerdere malen de afgelopen weken op heb teruggegrepen is het begrip liminaliteit. De fase tussen oud en nieuw. Het ondertussen. Die heb ik meerdere malen zelf geobserveerd, maar ook met mensen kunnen bespreken. Het is oké om het even niet te weten, je kunt niet zomaar over van oud naar nieuw. Er is een ondertussen, daar hoort ongemak bij.
De begrippen van emic en etic onderzoek hadden ook impact op mij. Daar viel voor mij het kwartje, ik ben redelijk emic ingesteld (als je dat zo kan zeggen). Veel gebeurt voor mij op gevoel en op kwalitatieve, zintuigelijke waarnemingen. Cultuur is juist niet alleen te vangen in het etic: het meetbare, harde data, methodieke en analyses. We hebben in deze maatschappij geleerd dingen te herleiden vanuit data of langs een meetlat te leggen- alleen dan is het ‘waar’. Fijn om te realiseren dat het ‘emic onderzoek’ van grote toegevoegde waarde is. Ook het besef van te kijken naar patronen en niet naar incidenten, dat in kaart brengen, dat is al een pre in de dagelijkse manier van kijken.”
“Ja 100%. Dit heb ik afgelopen week ook al gedaan. Concreet: we zijn bezig met het heroriënteren van onze core values. We bestaan al ruim 12 jaar en deze values zijn tijdens de start-up tijd in het leven geroepen: tijd om ze te herevalueren dus.. Zijn dit nog steeds onze waarden? Geven wij samen nog dezelfde betekenis als toen? In dit project kan ik het geleerde meteen toepassen. Na de training had ik de zorg: ik spreek deze taal nu, maar hoe kan ik ervoor zorgen dat anderen het ook gaan begrijpen? Door het gesprek aan te gaan , heb ik ervaren dat men er juist echt voor openstaat. Het gaat dus vanzelf, omdat ik de tools en handreikingen heb gekregen om de juiste vragen te stellen en theorie toe te passen. Verder is de kennis een mooie aanvulling op hetgeen we al doen bij veranderingen binnen de organisatie. Dus bovenop de bestaande plannen, ideeën en LEAN methodieken is het juist een added value en complementair.”
ZOU JE NU OOK BIJVOORBEELD KAMPVUURGESPREKKEN GAAN VOEREN OF BEPAALDE RITUELEN TOEPASSEN BINNEN JE ORGANISATIE? ?
“Ja, ook al zouden we niet precies die termen gebruiken. Er is een initiatief om transformationele gesprekken vorm te gaan geven met het managementteam en de ambassadeurs van dit project. Dit zijn dan nog gesprekken met een select groepje. Vervolgens wil ik natuurlijk heel graag de interventies met de rest van de organisatie bespreken en daarin hoop ik in het voorstel wel voor deze zgn. ronde, transformationele gesprekken te kunnen implementeren. We gaan het zien.”
Tekst -Sophie Brouwer
Wil je meer weten over de Expeditie Antropologisch Veranderen? Lees alles over de training hier!
