Trainers in training: de kracht van intervisie

‘Trainers, coaches, mediators: ze delen een terugkerend verschijnsel met elkaar als het op leren aankomt: intervisie.’

Zo ook wij bij Human Dimensions. Een aantal van ons zit in meerdere intervisiegroepen vanuit verschillende opleidingen of werkplekken. Intervisie is collegiale consultatie: je brengt een casus in en anderen laten daar hun wijsheid op los zodat je weer verder kunt. Het begeleiden van intervisie is een van mijn favoriete onderdelen van coach en trainer zijn. Het krijgen van intervisie trouwens ook. Zo had ik met een van mijn groepjes laatst intervisie. Het thema was: grenzen. Hoe begrens je als trainer of coach en hoe reageer je op de grens van een ander? Wat doe je als je die onbedoeld overschrijdt? Zeg je dan sorry en waarvoor dan en waarvoor niet? Er ontstond een levendige discussie met als polariteit (die ik even strak neerzet): ‘ik heb het recht geen sorry te zeggen als ik het niet zo bedoeld heb’ versus ‘ik heb de verantwoordelijkheid om sorry te zeggen als de ander gekwetst is, of het nu intentioneel was of niet’.

Ik kan je 1 ding vertellen: we were on fire! In het Surinaams: a ben spang!

We zaten in de zogenoemde ‘hot spot’: een punt waar de spanning zit, pijnlijk maar tegelijkertijd de plek der moeite.

We sloegen met vuisten op tafel, bekritiseerden elkaars standpunt, werden geraakt, spraken ons uit, bevroegen elkaar, pelden af en net toen we dachten dat we er waren (en ik vooral dacht dat ik mijn tegenstanders had overtuigd) kwam een collega met wat je noemt: ‘the cold spot’. Ze zei: “Als ik het zo beluister, gaat oprecht excuses maken over het feit dat degene die (per ongeluk) de grens van een ander overging (A) er iets van leert. De ander (B) wordt gezien, erkend. En in die slipstream leert B ook over zichzelf”. We waren er even stil van. Ik realiseerde mij dat ik maar erg weinig had toegegeven in het gesprek. Was ik wel zelf aan het leren? De energie veranderde.

Sorry zeggen helpt

Intussen gingen we verder met verkennen. “Het spijt me dat ik over je grenzen heen ging/je gekwetst heb/je beledigd heb, dat was niet de bedoeling”, lijkt de ideale tekst in de interactie. Dat is wezenlijk iets anders dan: “Ik vind het oprecht jammer dat je je gekwetst voelt”. Deze laatste zin lijkt meer te passen bij een gelijkwaardige positie, medeleven, naast iemand staan en holding space als die iets naars meemaakt waar jij geen onderdeel van uitmaakt.

Die eerste zin daarentegen, verantwoordelijkheid nemen met actieve werkwoorden, past bij erkennen dat je iets hebt gedaan wat een ander pijn doet. Ongeacht of je het eens bent met de gevoelde reactie. Ongeacht of het expres was of niet. En juist als je de keus hebt om ervan weg te lopen (high rank). With great power, comes great responsibility. Maar dat was mijn standpunt.

Erken alle persoonlijke behoeften

Het andere geluid was ook waar:

Het zit soms in taal. ‘Je hebt me geslagen’ voelt anders dan ‘je hebt me met je hand geraakt’. ‘Je hebt me gekwetst’ voelt anders dan ‘je zei iets wat me pijn deed’.

Woorden doen ertoe. Kun je met compassie kijken naar het feit dat iemand niet met opzet jouw grens heeft overschreden? De ‘benadeelde’ heeft ook te kijken: “Wat is mijn aandeel in mijn reactie?”. Te vaak leggen we onze pijn en onvervulde behoeftes neer bij de ander (op het werk vaak de leider), wat weer een tegenreactie kan oproepen die klinkt als: “Er wordt meer op mij geprojecteerd dan wat er nu aan de hand is, alleen omdat ik meer privileges heb. (Lees: ik word voor meer issues gestraft en dat is onterecht). Het is ook belangrijk mijn stem hierin te horen en mij te erkennen in wat ik nodig heb, al was het alleen al omdat ik op een positie zit dat ik daadwerkelijk verandering teweeg kan brengen”. En hoewel iemand met privileges echt makkelijker door het leven gaat dan iemand met minder privileges, de rol van onrecht is vloeibaarder dan we vaak denken.

Meer rolfluiditeit

De bottom line: zet liefde voorop. Iedereen wil gehoord worden, niemand wil gekwetst worden. Als we meer ruimte maken voor alle stemmen, benoemend dat er verschil is in rank en leed, kunnen we van elkaar leren in het heetst van de strijd. Ik heb van mijn collega’s geleerd. Zij ook van mij. We ervoeren rolfluïditeit door de opmerking van onze collega over leren van onze misstappen. Het eindigde met knikken naar elkaar, prutteltijd nodig hebben om te laten bezinken wat er nu gebeurd was, inzichten en liefde voor elkaar, terwijl het leren hierover natuurlijk niet klaar is. Een collega checkte uit met: “Lekker dat we zo pittig en zonder ons in te houden, dit gesprek konden voeren. Moeten we vaker doen”. En daar sluit ik me bij aan: spit it all out, power & love. Lang leve intervisie!

Mireille